BLAU PARADYS VOORAF

In de vorige HAMANARAS is uitvoerig op de voorbereiding van de muzikale expositie Blau Paradys ingegaan. We konden je toen nog niet informeren over hoe er van de kant van de regie en vormgeving tegen het project werd aangezien. Dat maken we hierbij nog even goed. De BUOG, Bedenkers en Uitvoerders van Ongewone Gebeurtenissen, zijn Pieter Stellingwerf en Kees Botman. Ze werken in dit project vooral met vrijwilligers in logistieke, en met amateurs in artistieke zin. Hoe zou dat gaan, vroegen we.

Pieter: "Het werken met vrijwilligers en amateurs is ons niet vreemd, het is een manier van werken die wel bij ons past. Als het lukt om het enthousiasme wat je zelf hebt met anderen te delen, dan werkt het vaak heel goed. Het is altijd belangrijk dat er een wisselwerking is. De grote lijnen worden aangegeven, daarnaast is het belangrijk dat er voor een vrijwillige medewerker ruimte is om het op zijn of haar manier in te vullen. We hebben inmiddels fantastische ervaringen met de decorbouwers (Heine en co). Zij gaan met onze ideeën aan de haal. Naar aanleiding van de maquette zijn zij aan het berekenen en construeren gegaan en inmiddels is het grootste deel van het decor klaar."
Kees sluit zich daarbij aan: "Bijsturen is van een veel latere orde. Als vooreerst een goed concept gemaakt is en een ieder in dezelfde richting gestuurd is en zich aan het centrale idee houdt, hoeft er weinig bijgestuurd te worden en kan er een elkaar bestuiven ontstaan. Deze samenwerking van alle disciplines is niet alleen leuk om in te werken, maar zal zich naar het publiek ook altijd vertalen in een frisse goede voorstelling."

En hoe zat het met jullie artistieke vrijheid. Waren er dingen die je graag wilde doen maar niet kon? Kees is niet anders gewend: "Er zijn altijd beperkingen, gelukkig maar want dit stimuleert het creatieve proces". Pieter valt hem bij: "Natuurlijk hoop je altijd dat er genoeg geld is om alles met de beste middelen en mogelijkheden te kunnen doen. Ook bij deze productie is er een beperkt budget. Af en toe moet hierdoor met posten geschoven worden en moeten er afwegingen gemaakt worden. Het wil echter niet zeggen dat een ruimer budget een beter product garandeert. Juist door een beperkt budget wordt je creatief. Dit kan natuurlijk ook omdat er veel hulp is van onbezoldigde vrijwilligers."

Zo'n vier weken voor de eerste voorstelling moest alles zo'n beetje op z'n plaats vallen. Is dat moeilijk? Pieter: "Het meest lastige is zonder meer de inhoudelijke kant van de voorstelling. Er zijn 12 schilderijen gekozen, waarop muziek en teksten zijn gemaakt. Dit zijn 12 portretten, 12 fragmenten die in de voorstelling een geheel moeten gaan vormen. Het is lastig en tegelijkertijd uitdagend om hier vorm aan te geven. Het publiek moet een expositie beleven en tegelijkertijd iets van de schilder Boele Bregman gaan begrijpen."
Kon je vasthouden aan het oorspronkelijk concept of moet je hier en daar concessies doen? Kees: "Een schilderij van een kunstenaar is al anders als je het op een gekleurde muur of in het bos ophangt in plaats van een neutrale wand. Zo verschillend is ook de interpretatie van ons die er wat mee doen. Maar al onze ideeën moeten wel in balans gebracht worden, we mogen aan de persoon Boele Bregman geen afbreuk doen, dat valt niet mee."

Als dit project achter de rug is zullen er wel weer stemmen opgaan dat het jammer is dat er zo weinig landelijke aandacht is. Hierbij denken we ook even terug aan jullie recente project "Friesland vaart." Moet je volgens jullie anders, misschien commerciëler te werk gaan om buiten Friesland succes te hebben? Kees: "Deze productie is gewoon Fries: Friese Kunstenaar, Friese teksten, Friese band. Het lijkt mij onzinnig om dat zomaar simpel voor een ander publiek om te bouwen." Pieter: "Kees en ik hebben zelf ook vaak gezegd dat ons vorige project op zich meer landelijke aandacht verdiende. Dit heeft in onze opinie alles met publiciteit te maken. Landelijke uitstraling betekent niet per definitie dat het commerciëler moet. Ook een provinciaal evenement moet rendabel en dus commercieel zijn. Om landelijke aandacht te krijgen moet je vanuit Friesland echter veel meer je best doen, dan een activiteit in de Randstad. Dit is een gegeven, daar moet je ook niet al te moeilijk over doen. Je moet je afvragen of je het wil. En daarna moet je bedenken hoe je het gaat aanpakken. Zelf denk ik dat dit verrassing of spontaniteit niet in de weg hoeft te staan. Om de pers te bereiken zul je juist verrassend uit de hoek moeten komen. Het is natuurlijk nog even afwachten hoe de publieksreacties op Blau Paradys in Friesland zijn. Het werk van Boele Bregman had landelijke allure, maar heeft dit te weinig gekregen. Het heeft er denk ik alles mee te maken hoe de productie gepromoot wordt. Een deel van het succesvol zijn van landelijke promotie ligt in het geloof in het slagen van deze promotie."

Insiders bij Reboelje zeggen wel eens: het wordt pas wat met de landelijke bekendheid als de band ermee ophoudt of dat iemand voor zichzelf begint. Wereldberoemd in heel Fryslân, maar daarbuiten hangt nog een heel hoog gordijn. Voor dè fans hoeft dat ook niet. Voelen jullie je ook niet een beetje in zo'n positie?
Pieter: "De taal vormt te allen tijde een belemmering. Toch hoeft deze belemmering geen onoverkomelijke barricade te zijn. Je moet je afvragen of en waarom je landelijke optredens wil. Ook moet je je afvragen tegen welke prijs. Uitbreiding van het werkterrein hoeft niet persé een verbetering te betekenen."
Kees: "Je moet je niet verkijken op Fries publiek, dat is anders dan Nederlands publiek, als je in Nederland door wil dringen dan moet je je daar op richten, hier is nog veel leuks te doen, ik denk niet dat dat leuker word door het breder te trekken."

We vroegen Baukje Wytsma of ze nog wel eens wat voor of met Reboelje wilde doen en die sloot dat zeker ziet uit. Smaakt dit wat jullie betreft naar meer? Kees: "Ach, ik voel me nu zeer welkom na ooit een lichtplan voor "de Brulloft" gemaakt te hebben, we zullen zien." Pieter: "Het is de vraag of Reboelje na deze productie nog wel iets met ons wil doen. Beide vragen kunnen het beste beantwoord worden na deze productie. De samenwerking tot nu toe wijst er echter niet op, dat er niet een vervolg zou kunnen komen."